Uroki dawnej prasy (24)

 A tymczasem pod Raciborzem...

Nowiny Raciborskie, nr 36/1896

Uroki dawnej prasy (23)

od granic Moskiewskich, d. 18. Marca

Bywszy maior polski Spensberger, o którym powiadaią, iż posiada wielkie talenta woyskowe, wchodzi w służbę pewney neutralney potencyi.

Niemcewicz, który z Kościuszką do Ameryki udał się, chce powrócić w przyszłości do swoiey oyczyzny(*).

z S.Vito d. 28. Lutego

Fanatyzm krwi pragnący zapalił ludzi prostych i nierozsądnych w kraiu naszym, gdzie zawsze spokoyność panowała, gdzie municypalność iuż była ustanowiona i rozkazy Buonaparty uskutecznione. Zbuntowani opatrzywszy się w oręż porwali się na Francuzów.

Natychmiast kolumna republikanów nadciągnęła, roziątrzony zwycięzca położył trupem znaczną liczbę insurgentow i kray ten cały wystawiony był na rabunek. Dowódzcy buntu uciekli.

z Włoch, d. 14. Marca

Buonaparte wyniósł rozmaitych żydów w Ankonie do godności członków municypalności. Ludzie zamyślali rabować tamteyszych bogatych żydów, ale Buonaparte wziął ich pod swoią protekcyą.

z Wiednia d. 22. Marca

Między tuteyszym dworem, Londynem, i Petersburgiem biegaią znowu częste kuryery.

Obwieszczenie.

Przy teraźnieyszey łagodney przybliżaiącey się porze roku wszystkim właścicielom ogrodów tuteyszych przypomina się aby niezwłocznie do obierania i wyczyszczenia ogrodów swoich z wąsiąnek pod karą 2. talarów przystąpić nieomieszkali. Nade wszystko zaś zaleca się onym, aby iak naypilnieyszą dawali baczność na okazuiące się wąsiąnki krężne i aby te natychmiast wytępić starali się. W Poznaniu dnia 6. Marca.1798(**). Magistrat J.K.Mci Pruss Południowych.

Obwieszczenie.

Gdy ieszcze rożne flinty i szable, podczas insurrekcyi oddane na Ratuszu tuteyszym w schowaniu znayduią się, i przez właścicielów należycie do nich legitymować się mogących ieszcze nie odebrane zostały. Donosi się zatym ninieyszym obwieszczeniem do ogólney wiadomości, aby właściciele wzmiankowani w przeciągu czterech tygodni względem odebrania tey broni przy należytey legitymacyi u Registratora Viebiga codzień rano od godziny 9.do 10. po południu od 3. do 4. na Ratuszu tuteyszym zgłosić się raczyli, po upłynieniu bowiem tego czasu wszystka nieodebrana broń iako zepsuciu tutay podległa przezwięcey datność przedana bydź ma. W Poznaniu dnia 9. Marca 1798(**). Magistrat J.K. Mci Pruss-Południowych.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.04.08 Nr 28]

(*) - Owszem, powrócił jak zamierzał [vide biogram]

(**) - Błąd drukarski, chodzi o rok 1797

Uroki dawnej prasy (22)

Wypis z listu z Petersburga, d. 10. Marca

Paweł I Imperator nieustaie w niespracowaney troskliwości czynienia odmian we wszystkich częściach wielkiey rządu budowy. Nic nieuchodzi przed iego przenikaiącym wzrokiem, wszędzie wdziera się bystre oko tego samowładzcy. Nawet cierpiącą ludzkość w naypodleyszych chatach obdarza on często w cichości swoią bacznością. Także publiczna pobożność nieunikła iego troskliwości, i z tąd to pochodzi ów rozkaz, że wszystkie szynkowne domy podczas nabożeństw zamknięte bydź mają.

Święto trzech Krolów obchodzone było tego roku w Petersburgu z większą uroczystością, niżeli w latach przeszłych. 20,000 ludzi assystowało tey uroczystości, z ktorych każdy udarowany był od Cesarza 1 rublem. Oprócz tego rozdawane były kołacze, gorzałka, i chleb między pospólstwo i woysko.

z Werden d.16.Marca.

Dziś w południe przybyła tu wcale niespodziewanie francuzka dywizya strzelcow konnych składaiąca się z 80 ludzi pod kommendą generała Simon, otoczyła tuteysze opactwo należące do Rzeszy, i wszystkie wniyścia. Druga dywizya została się za mostem między tuteyszym miastem i Kettwig. Generał roskazał zgromadzić Konwent, i żądał na mocy ordynansu generała Hoche, którego kopią zostawił 400,000 liwrów. Konwent odwoływał się na protekcyą Króla Pruskiego, za którą mu opactwo co rok 800 talerów płaci; zastawiał się tym, iż woyny z Francyą nie wiedzie, bo Król iego kontygent zastępuie; na koniec odwoływał się i do tego, że Werden zaięte iest linią demarkacyiną. Ale to wszystko nic nie pomoglo. Generał, którego przyiemne postępowanie osobiste na wszelkie pochwały zasługuie, nie chciał mieć żadnego względu na te zarzuty i wziął 5 księży w zakład do Düsseldorff. Przeciwko temu przypadkowi protestował się także porucznik Pruski Rydzewski(*) kommenderuiący woyskami demarkacyinemi w Werden, zwołany na żądanie generała do opactwa, i oświadczył potym, iż gwałtowi ulegać musi. Lecz generał francuzki i na to żadnego względu niemiał, dał iednak opactwu świadectwo własną  ręką pisane względem tey protestacyi.

Wiadomo ieft, iż to opactwo ma zakłócenie z Królem Pruskim o niektóre prawa. Ale mimo to udało się ono iednak z zupełnym zaufaniem doJK.Mci, żądaiac konwencyonalney protekcyi, i bronienia zbroyną ręką linii demarkacyiney, która w rozległości na połtory mili drogi rozciągaiącey się zgwałconą została.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.04.05 Nr 27]

(*) Niestety preussische Lieutenant von Rydzewski znany jest (internetowi) tylko z nieskutecznej interwencji w opactwie; zdumiewająca niesprawiedliwość, zwłaszcza jeśli porównamy go z powszechnie rozpoznawanym dziedzicem pruskim.

Uroki dawnej prasy (21)

z Lwowa, d. 11. Marca

Wielu woiażerów powiadaią, że Subow sprawuiąc interessa rządowe za życia Imperatorowey, samowładnie a po części i despotycznie postępował sobie. Niepozwolił on nigdy żadnemu człowiekowi przystąpić do Czarowey, który nie był ubrany podług pewney przepisaney formy. Ale teraz uchylono to iest wszystko, i każdemu poddanemu w iakieykolwiek bądź odzieży przyznane iest prawo mówienia ze swoim Monarchą.

Rozgłoszona tu po kilka razy wiadomość, że teraznieyszy nowy Cesarz moskiewski iuż nie żyie, zdaie się tylko bydź pogłoską, maiącą za fundament przyczynę nieukontentowania magnatów, których powaga podczas iego rządu bardzo obostrzona iest. Bo ta sama okoliczność, iż każdemu wolno osobiście przełożyć swoie proźby Monarsze, wkłada na wielkich Panów nadto wielki hamulec, co ich samowładnościom zakłada tamę, i przywraca małym prawo bydź znowu człowiekiem.

z Hamburga, d. 23. Marca

Wiadomość o spisku ułożonym na życie Imperatora Moskiewskiego nie ma żadnego fundamentu prawdy.

z Londynu d. 6. Marca

Jakożkolwiek wylądowanie Francuzkich galerowych więźniów w Xiestwie Wallii małą się rzeczą zdawało, pociągnęło iednak za sobą przykre bardzo wypadki, gdyż pierwsza o tym pogłoska sprawuiąc postrach w umyśle ludu po całey Anglii wpływ wielki miała do smutnego losu banku Londyńskiego do czego także przyczyniła się pożyczka, którą minister chciał od nieiakiego czasu zaciągnąć, przez co papiery bankowe wiele w swym kredycie utraciły, i powszechnie utrzymywano; że się bank głośno przeciw dalszemu prowadzeniu woyny oświadczył.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.04.01 Nr 26]

Uroki dawnej prasy (20)

z Londynu, d. 6. Marca (przez Paryż)

Wiadomość o zwycięztwie generała Jervis nad flotą hiszpańską ożywia na nowo anglików odwagę, i dopomaga rządowi do przywrócenia kredytu publicznego, który iuż ginąć zaczął. Spodziewamy się, iż Entuzyazm, który się przy tey okoliczności we wszystkich klassach obywatelów pokazał, wyrwie przecie Anglią z przepaści, w którą ią niedostatek pieniędzy wtrącił.

Dnia 26. Lutego wyszedł roskaz gabinetowy do banku publicznego, aby przestał wypłacać gotowych pieniędzy do nieiakiego czasu. Przez to rząd dał poznać, iż obawia się niedostatku pieniędzy na potrzeby państwa, ponieważ każdy, lękaiąc się o przyszłość rzeczy, żądał koniecznie swoich pieniędzy z banku nie w papierach,ale w brzmiącey monecie.

Uwiadomienie.

Nayiaśnieyszy Pan łaskawie raczył cło od kosów i nożow w Komorach na pograniczu Szląskim i ku nowey Marchii leżących, porównać z cłem, które na samych granicach kraiowych i ku wschodnim i zachodnim Prussom się bierze; cło więc od takowych rzeczy dotychczas 7 1/4 d.pol. wynoszące na 4 dobre fenygi za każdą sztukę się stanowi. Co publiczności handluiącei się podaie do wiadomości.W Poznaniu, dnia 13. Marca roku1797. Kamera Królewska Woienna i Ekonomiczna w Prussach-Południowych Poznań

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.03.29 Nr 25]

Uroki dawnej prasy (19)

Obwieszczenie.

Wykazało się to z doświadczenia, iż z strony Policyi staranność około ochędostwa ulic ile możności dana była, bez przykładania się bynaymnieyszego od obywateli do kosztu takowego. Ponieważ zaś na wydatek ten istotnego nie masz funduszu, i lubo wsie mieyskie błoto z miasta bez żadney wywozić opłaty obowiązane są, braknie atoli zawsze na pomocnikach, którzy by błoto na kupy zgarniali; niebędą przeto właściciele kamienic i domów zapewne poczytywać to sobie za uciążliwość, kiedy (co i w każdym mieście dobrą rządzącym się Policyą jest wprowadzone) ninieyszym wzywaią się obwieszczeniem: ażeby przez sługi swoie bruki nie tylko od kamienicy lub domu aż do rynsztoku, gdzie ludzie zwykli chodzić, ale też i za rynsztokiem aż do połowy ulicy dwa razy w tydzień zamiatać, i błoto na kupy bliskie rynsztoku ogarniać kazali, aby niezwłocznie wywiezione bydź mogło; tym więc końcem słudzy Policyini zamiatanie ulicy chędożyć mianey właścicielom kamienic lub ich zastępcom donosić będą. Obywatel porządek lubiący, urządzenie takowe, iako istotny na zdrowie ludzkie, a osobliwie w mieście tuteyszym znacznie zaludnionym wpływ maiące, ze wszech miar pochwali. Ażeby zaś nieprzywykłych ieszcze do dobrego porządku, do tym ściśleyszego ustawy teraźnieyszey przyprowadzić zachowywania; stanowi się zatym na każdy ulicy, za uczynionym zawiadomieniem, niedopełnieniu przypadek kara talera iednego, która bez wszelkich okoliczności na opieszałego ściągnięta zostanie. W Poznaniu, dnia 8. Marca 1797. Direktorium Policyi Miasta JK.Mci Poznań.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.03.18 Nr 22]

Uroki dawnej prasy (18)

z Warszawy, dn. 7. Lutego

W początku Czerwca spodziewamy się tu Króla Pruskiego, który przytomny będzie rewii, która się tu odprawić ma.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.03.15 Nr 21]

Uroki dawnej prasy (17)

 z Petersburga, d. 5. Lutego

Podpułkownik Baturyn, któremu generał-feldmarszałek hrabia Suwarow z swoiey woli dał abszyt, zwrócony nazad do służby: gdyż według ustaw nikt nie ma tey władzy prócz samego Imperatora, wyiąwszy tylko, gdy woyska są za granicą. Podporucznik pułku Orenburskiego Fedosiejow, za śmiałe gadanie o wolności, do sądu kryminalnego oddany został.

z Włoch, d. 19. Lutego

Generał Buonaparte maszeruie do Rzymu bez wszelkiego oporu. Woyska papiezkie pierzchaią przed nim wszędzie, a polityka, którą Buonaparte lud przez Xięży uiąć umie, słabi odwagę obywatelow, którzy i bez tego tchórzowaci są.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.03.11 Nr 20]

Uroki dawnej prasy (16)

 z St. Petersburga, d. 13. Lutego

Generał Apraxin otrzymał naganę od Cesarza, iż wysłał kuryerem unterofficyera w swoich prywatnych interesach, a unterofficyer został degradowany na prostego żołnierza. Także feldmarszałkowi Suwarow naganiony został postępek, iż wysyłał woyskowe osoby za interesami prywatnemi.

z Lwowa, d. 12. Lutego

Feldmarszałek Graff Suwarow został uwolniony ze służby przez Cesarza Moskiewskiego, iak twierdzi o tym wielu podróżnych iadących z Wołoszczyzny. Przyczyną tego bydź ma, iż do nowych odmian w woysku stosować się niechciał, bo tracił przez nie swoią nieograniczoną moc udzieloną mu przez nieboszkę Cesarzową. Powiadaią, że gdy mu od Imperatora patent uwolnienia ze służby woyskowey przyszedł, namawiał wielu officyerow, do wyiścia ze służby Molkiewskiey, iakoż wielu iuż to uczyniło. Teraz czekać potrzeba, czyli Suwarów do odpowiedzialności pociągnionym nie będzie za to.

z Paryża, d. 21. Lutego

Powiadaią, iż generał Buonaparte roskazał spalić piękne miasto Cezena w Romanii, mieysce urodzenia się teraźnieyszego Papieża za to, iż obywatele tamteysi, przyiąwszy Lombardskich grenadyerow bardzo grzecznie, wyrżnęli ich większą część w nocy.

z Konstantynopola, d. 10 Stycznia

Oziębłość między francuzkim ambasadorem i posłem Szwedzkim Muradgea d'Ohson zdaie się iż ustała, i pierwszy w tych dniach odwiedzał drugiego.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.03.08 Nr 19]

Uroki dawnej prasy (15)

 od granic Moskiewskich, d. 7. Lutego

Imperator rospuścił całą gwardyą rycerską, która składała się z 70 naymaiętnieyszych i naypięknieyszych młodych szlacheckich kawalerów, i odprawiała swoią służbę na pokoiach nieboszki Cesarzowey. Monarchini sama była kapitanem, a Xiąże Potemkin porucznikiem. Gwardyści byli równi w randze porucznikom innych regimentów. Ich uniform był naybogatszy w całey Europie. Mieli oni bowiem na piersiach i plecach lane srebrne tarcze, na których wyrażony był orzeł moskiewski złoty. Na botach mieli pręty srebrne szeroko na 3 palce, które dostawały aż do kostkow. Na kolanie i pod kolanem szły blachy srebrne szerokie na palec i ostrogi z tego samego metalu. Na głowie szyszak srebrny z piórami strusiemi, i srebrny grzebień we włosach. Rzymień od karabina i ładownica mała obite były prawie całe srebrem, i ozdobione srebrnemi łańcuszkami.

W Rydze do miasta samego wkwaterowany został regiment grenadyerow Peterzburgskich składaiący się z 4000 ludzi, ponieważ Cesarz chce, aby officyerowie i żołnierze przez obcowanie z obywatelami nabrali więcey oświecenia, i stali się polerownieyszymi.

Synowie Popów maią być brani w przyszłych czasach do żołnierzy.

List gończy.

Imieniem Franciszek, człek wzrostu dobrego, włosów ciemno-żółtawych, długo obciętych,wąsa takiegoż, twarzy mierno pucowaty, około trzydziestu lat maiący, po polsku się nosi w dwóch surdutach chodzi, zwierzchni surdut ciemno szary z guzikami przerobianemi, drugi spodkiem granatowy z guzikami stalowemi, w czapce z baranem siwym szerokim. Mieni się zygarmistrzem który po dworach reperuie zegary. Dnia 28. Lutego czyli z ostatniego Wtorku na wstępną Środę w nocy okradłszy pewnego Pana iako gospodarza w Poznaniu na ulicy Wrocławskiey pod Nrem 283. zabrał temuż Panu całą garderobę polską i bieliznę gospodarzowi cenę angielską rożnego gatunku, także obicia damaszkowe i inne rzeczy, kto go złapi lub doniesie zwierzchności na ratusz obiecuie tenże Pan nadgrody 15.talerow.

Uwiadomienie.

Kupiec pewny w tych dniach tu przybyły ma wszelakie Tureckie towary na sprzedanie, mianowiciey wyzinę bardzo przednią i świeżą. Chtący co z składu iego kupić mogą się udać do kamienicy w rynku pod Nrem 74.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.03.04 Nr 18]

Uroki dawnej prasy (14)

z Mediolanu, d. 7. Lutego

„Armia Francuzka wchodzi do Państw Papiezkich, która wierna będąc tym maxymom, ktore wyznaie, protegować będzie Religią i lud rzymski.

Art 1. Każda wieś lub miasto, w którym naprzybliżanie się armii francuzkiey w dzwony na gwałt uderzą, zostanie natychmiast wpopiół obrócone, a członki wszystkie magistratu rozstrzelane. 

Art 2. Gromada, na ktorey gruncie francuz będzie zamordowany, będzie ogłoszona w stanie woyny, dokąd wysłana zostanie kolumna ruchoma, która zabierze zakładników i nałoży nadzwyczajną kontrybucyą.

Art 3. Xięża i słudzy religii, pod iakimkolwiek oni będą nazwiskiem, będą mieć protekcyą od woysk francuskich, i będą zachowani w stanie w iakim się znayduią, jeśli sprawować się będą podług prawideł Ewangelii, ale ieżeli będą pierwszemi do przestąpienia ich, tak obchodzić się będą z nimi po woyskowemu, i karani zostaną bardziey i przykładniey nad innych obywatelow."

(podp.).Buonaparte.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.03.01 Nr 17]

Uroki dawnej prasy (13)

 z Petersburga, d. 24. Stycz.

Cesarz nieprzestaie pracować około uszczęśliwienia państwa i wykonania planu, który przedsięwziął. Nayważnieisze urządzenia iednak niezdaią się bydź nowościami, ale raczey przywróceniem starego. Policja iest bardzo czynną.

Wypis z listu z Mitawy, d. 22. Stycz.

Dnia 20 przyszłego miesiąca oczekuią tu króla Polskiego. Jego świta ma bydź bardzo liczna. 300 koni stoi gotowych dla niego na każdey poczcie. Imperator Moskiewski posłał mu 100,000 rublów na podróż do Petersburga.

z Augsburga, d. 3. Lutego

Listy z Tyrolu datowane dnia 30. Stycznia donoszą co następuie: "Wczoraj przybyła do Inspruck sztafeta z tym okropnym doniesieniem, iż po ataku pod Brentonico pięć razy powtarzanym, który Cesarscy tyleż razy odparli, udało się nakoniec Francuzom przy szóstym ataku porazić zwątlonych Austryaków."

z Wiednia, d. 4. Lutego

W Królestwie Węgierskim cyrkuluie odezwa kobiet prowincji Scharosche zachęcaiąca niewiasty innych prowincyów królestwa, aby zaciągały się do regimentów dla obrony oyczyzny. Tey odezwy osnowa iest następuiąca. "Ponieważ zdaie się, iż teraźnieysza woyna pożeraiąca taki wiel dzielnych żołnierzy nie tak prętko ukończoną zostanie, a niewiasty nie tylko nieczynnymi bydź niechcą, ale owszem postanowiły ofiarować krew swoią, i życie własne za oyczyznę, przeto wzywaią się wszystkie, a osobliwie te, których mocna konstytucya ciała na odważnego żołnierza zdatnymi czyni, aby łączyły się wspólnie z niewiastami prowincyi Scharosche, dla uformowania regimentu i ofiarowania się na usługe oyczyzny i obrony granic."

z Wiednia, d. 5. Lutego

Wiemy iuż, co było istotną przyczyną naszych klęsk we Włoszech. Oto zdrada odkryła nieprzyiacielowi nasze plany, a woyska też przytym niechciały się bić.

Publicandum

Wszystkim tuteyszym ogrodów i gruntów posiadaczom ninieyszym obwieszczeniem przypomina się, obieranie drzewa z wąsionek, gdy takowa baczność dla wszystkich iest dobrem, spodziewać się potrzeba, że nikt a mianowicie ogrodów posiadacze zaniedbywać iey niebędą. Przeciwnie zaś każde zaniedbanie obierania takowego, na co pilna baczność dawana będzie, nieochybniey karze 5. talerów podpadnie. W Poznaniu dnia 18. Lutego roku 1797. Magistrat Miasta JK. Mci Poznań.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.02.22 Nr 15]

Uroki dawnej prasy (12)

 od granic Moskiewskich, d. 28. Stycznia

Dobra bywszych polskich Niewolników Państwa i Emigrantów, które przez Nieboszczkę Cesarzową generałom Romanzow, Souwarow, Repnin, Fersen, Soubow i t.d. darowane były, powrócone zostały ich przeszłym właścicielom. Szewc Kiliński znany z polskiej Insurekcyi i kupiec Kapostas powracaią do Warszawy, i czekaią tylko na granicach paszportów pruskich.

z Inspruck, d. 26. Stycz.

Co się tyczy armii Cesarskiey i naszych strzelców we Włoszech rozumieliśmy dotychczas że wiadomości, które do nas dochodziły, samemi wieściami były. Lecz teraz przekonaliśmy się, z łzami woczach że to wszystko prawda czegośmy niechcieli wierzyć. Urzędownie nic nam ieszcze nie doniesiono, ale tyle tylko wiemy, iż przy naszych południowych granicach nie naylepiey się rzeczy maią.

z Manheim, d. 4. Lutego

Przytomność arcy-xcia Karola pod Hünnigen przy dobywaniu szańców przedmostowych pociągnęła za sobą nayszczęśliwszy wypadek. Zaraz wnocy po przybyciu iego to iest dnia 31. Stycznia rospoczęła się równo z dniem nayżywsza kanonada. Dnia następuiącego to iest dnia 1. rano wysłali Francuzi officyera do arcy-xcia, poczym ustała kanonada, a kapitualcya zawartą została, która podobna zewszystkim bydź ma do kapitulacyi twierdzy Kehl. Dnia 2. Francuzi ustąpili z szańców. Już przysposobiono 2000 chłopów dla zrównania ich z ziemią.

z Paryża, d. 1. Lutego

Scana Ruchoma, którą Rzeczpospolita Francuzka, a zwłaszcza Paryż reprezentuie codzień woczach baczney Europy, i która przez swoie poruszenie równie gwałtowne iako i odmieniaiące się zadumia spektatora naioboiętnieyszego, wystawia nam dziś konspiracyą kontrarewolucyiną  ułożoną przez Royalistów, która wkrótce wybuchnąć miała, ale szczęśliwym zdarzeniem odkrytą została.

z Londynu, d. 26. Stycz.

Gdy flota francuzka płynęła do Irlandyi zabrano ieden statek transportowy francuzki, na którym znaidował się powóz generała Hoche, który reprezentuią teraz w Kinnsale ciekawym spektatorom za pieniądze. Właściciel, który go kupił, zarobił iuż kilkaset funtów szterlingów.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.02.18 Nr 14]

Uroki dawnej prasy (11)

z Konstantynopola d. 26. Grud,

Polski graf Ogiński wyiechał tu ztąd po ośmiomiesięczney tu bytności, maiąc wprzod rozmaite konferencye z francuzkiem ministrem i iedne konferencyą z Dragomanem porty. Posłowie Moskiewski i Cesarski nie mogąc bydź oboiętni na iego tu przytomność donieśli natychmiast swoim dworom o odieździe grafa Ogińskiego, który podług pewnych wiadomości do Paryża udaie się.

od Wisły, d. 26. Stycz.

Król Polski ma stanąć dnia 6 lutego w Petersburgu i mieszkać będzie w pięknym pałacu Orłow, który powiększey części z marmuru budowany iest. Powiadaią, że krótko tam zabawi się. Mówią iż znaiduie się wiele Polaków w St. Petersburgu którzy na przybycie Króla czekaią.

Wiadomości z Petersburga donoszą, iż Kościuszko ofiarowanych mu przez Cesarza 1500 gospodarzy i roczney pensyi 6000 rublów nieprzyiął, ale przyiął tylko dane mu pieniądze na podróż.

od granic Moskiewskich, d. 26. Stycz.

Bywszy polski marszałek koronny Graf Moszyński okradziony został w swoim Domu w Wiedniu, którego w nocy zbroini naszli rabusie. W samych kleynotach uczynili mu szkody na 60,000 dukatów, oprócz pieniędzy gotowych. Iest to rzecz zastanowienia godna, iż temu grafowi iuż po drugi raz udaie się uniknąć śmierci, bo w roku 1793 w Warszawie wyprowadzony był iuż na plac śmierci, i tylko nawałnica wielka, która rozpędziła pospółstwo dała sposobność prezydentowi Zakrzewskiemu ratowania marszałka koronnego.

z Wiednia, d. 28. Stycz.

Z Rzymu piszą, iż Papież prosił przez awego nuncyusza w Madrycie dworu hiszpańskiego, aby za swoim pośrednictwem wyrobił mu pokoy u Francuzów, lecz otrzymał wcale niespodziewaną odpowiedź od niego, to iest, że wcale mieszać się niechce  do interessów dworu Rzymskiego.

od granic Włoskich, d. 25. Stycz.

Wiadomości o klęskach armii Włoskiey Cesarskiey potwierdzaią się niestetyż!

z Sztokholmu, d. 27. Stycz.

Wczoray wieczorem przybył tu z Petersburga uwolniony ze swoiey niewoli sławny Polski generał Kościuszko, iadąc przez Finlandyią. Zdrowie iego iest bardzo nadwerężone. Ten wielki bochatyr nim wyiechał z Petersburga otrzymał od Cesarzowey bardzo bogaty upominek na pamiątkę.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.02.15 Nr 13]

Uroki dawnej prasy (10)

 

Generał Wawrzecki

Biskup inflancki i wileński, Giedroyć

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.02.08 Nr 11]

Uroki dawnej prasy (9)

Od granic Moskiewskich, dnia 8 stycznia

Powiadaią iż Król Polski do Grodna iuż więcey niepowróci, tudziesz zapewniaią, iż go czeka nowe przeznaczenie. O generale Koszciuszce donoszą ieszcze z Petersburga co nastepuie.

Gdy uwolniony został, zaprowadził go Cesarz sam do Cesarzowey i reprezentuiąc go całey familii Cesarskiey, która się z nim przeszło godzinę bawiła. Zdrowie tego generała zdaie się bydź bardzo nadwerężone, bo gdy do Cesarza poyść chciał kazał się wnieść sługom z powozu przez schody pałacu.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.02.04 Nr 10]

Uroki dawnej prasy (8)

 Z Petersburga, dnia 2 stycznia

Miłość, którą sobie nasz nowy Cesarz zaraz przy wstąpieniu swoim na Tron ziednać potrafił, powiększona została szczególniey przez dowody pamiątki swego oyca pełnych uszanowania, którego kości z muru klasztornego wydobyć kazał, dla złożenia ich obok Katarzyny przy zwłokach swoich przodków.

W kilka dni po wstąpieniu swoim na Tron roskazał zaprosić Metropolitę do siebie. Ten gdy przyszedł, Cesarz [...] rzekł do niego: - Słuchay! Oycze wielebny, życzyłbym sobie mocno, aby zwłoki oyca mego złożone bydź mogły w tuteyszey fortecy iako grobie wszystkich Cesarzów. metropolita między innemi zarzutami przytoczył, że tam tylko ukoronowane głowy spoczywają. jeżeli tylko o to idzie, odpowiedział Cesarz, niechay cię to nic nieobchodzi, ia ukoronuię sam mego ojca. [...]

Bywszy Król Polski spodziewany tu wkrótce, ponieważ iuż iest w drodzę do Petersburga.

Między Polakami wypuszczonymi zniewoli przez Cesarza Moskiewskiego znayduią się także dway współczłonkowie bywszey najwyższey polskiey narodowey rady, Kiliński i Kapostas, który wprowadził polskie assygnaty. Kościuszko otrzymał od Cesarza w darowiźnie 60 000 rublów. Powiadaią, iż znaydujący się w Cesarskiey niewoli polacy także uwolnionymi bydź maią, między któremi iest bywszy Podkanclerzy Kołątay i Xiądz Piatoli, pierwszy iest w Ołomuńcu, drugi w Pradze.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.02.01 Nr 9]

Uroki dawnej prasy (7)

 Z Kadyksu, dnia 18 grudnia

Na mocy wyszłego roskazu królewskiego muszą wszyscy poddani hiszpańscy niezwłocznie pokazać, co winni są poddanym angielskim.

Z Hamburga, dnia 13 stycznia

Gdy zabrany w niewolę francuzki porucznik, który wysłany był z 6 ludźmi na rekognikowanie brzegów Irlandyi zapytany był przy wachtparadzie od officyerów angielskich, iak mu się woyskowa muzyka tuteysza podoba? odpowiedział, iż dobra iest dla uśpienia żołnierzy. Ale ieżeliby kto chciał bydź ożywiony chwała i odwagą, niechay tylko posłucha marszu Marsylskiego.

Powiadaią, iz Kościuszko uda się do Ameryki przez Szwecyą.

[Gazeta Południowo-Pruska 1797.01.28 Nr 8]

Uroki dawnej prasy (6)

 Licytacja.

Uroki dawnej prasy (5)

 Dobry indzinier.

Uroki dawnej prasy (4)

 W Ołomuńcu (niekoniecznie na Fiszplacu).

Uroki dawnej prasy (3)

 Obwieszczenie ("zakaz nawożenia wszelkich biczów zagranicznych")

Uroki dawnej prasy (2)

 Ogłoszenie ("trzymać w domu dyrektora")

Uroki dawnej prasy (1)

List gończy